© Emy Elleboog
"De laatste jaren lag de focus vaak op het feit dat natuur de schaarse landbouwgrond inneemt. Maar dat is duidelijk niet de enige oorzaak: het oneigenlijk omzetten van landbouwwoningen met bijhorende vertuining is zeker zo problematisch", aldus Callaerts.
Meer aanvragen, mét positief advies
Landbouwers kunnen hun bedrijfswoning in agrarisch gebied omzetten naar een zonevreemde residentiële woning wanneer ze hun landbouwbedrijf stopzetten. Uit cijfers van Callaerts blijkt dat steeds meer dergelijke aanvragen ingediend worden. Callaerts vindt het opvallend dat het Agentschap Landbouw en Zeevisserij in de meeste gevallen een gunstig advies verleent. Sinds 2019 kreeg ruim zeven op de tien aanvragen een positief advies. Ook het aandeel verleende vergunningen ligt in diezelfde periode op een vergelijkbaar niveau, wat erop wijst dat positieve adviezen doorgaans gevolgd worden door een vergunning.
“De cijfers bevestigen wat we al langer zien: landbouwbedrijfswoningen worden in sneltempo omgezet in zonevreemde woningen”, stelt Callaerts. “Daarnaast blijft het onduidelijk in hoeveel gevallen ook de bijhorende stallen of loodsen behouden blijven. Die volumes verdwijnen zelden vrijwillig. En precies daar wringt het schoentje: het ruimtebeslag blijft, terwijl het gebruik wijzigt. Het gevolg is vaak dat deze gebouwen later toch voor andere, niet-agrarische functies worden ingeschakeld. Dat leidt tot verdere versnippering van de open ruimte en tast het agrarisch gebied aan.”
1.388 voetbalvelden aan landbouwgebied vernietigd
Hoeveel hectare effectief verloren is gegaan door deze functiewijzigingen, kon de minister niet meedelen. Volgens Callaerts gaat het naar schatting om 990 hectare – goed voor circa 1.388 voetbalvelden – sinds 2019. Daarmee zou deze evolutie goed zijn voor ongeveer 19 procent van het nettoverlies aan beschikbare landbouwoppervlakte ten opzichte van 2019.
“Als de minister landbouw écht als strategische sector beschouwt, dan moet hij dat ook hard maken in zijn beleid. Dat betekent: duidelijke voorwaarden bij functiewijzigingen, het beperken van bijkomend ruimtebeslag en een beleid dat het landbouwareaal in Vlaanderen effectief beschermt”, besluit Callaerts.
